2022 жылдың 9 қарашасында Қазақстан қор биржасы (KASE) мен АХҚО биржасы (AIX) «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының (ҚМГ) ұлттық IPO-ға қатысуға өтінімдерді қабылдауды бастады. Бұл IPO Қазақстан азаматтарына ҚМГ ұлттық компаниясының акционерлері болуға және компания қызметінің дамуы мен өсуінен табыс алуға мүмкіндік береді. IPO аясында ҚМГ акциялары 8 406 теңгеден сатылуда, деп хабарлайды finprom.kz-ке сілтеме жасаған kazlenta.kz
Сонымен қатар, еліміздегі ірі инвестициялық компаниялардың сарапшыларының пікірінше, акциялардың әділ құны орналастыру бағасынан әлдеқайда жоғары.
• Halyk Finance сарапшыларының бағалауы бойынша ҚМГ бір акциясының әділ құны 11 058 теңгені құрайды. IPO шеңберінде акцияларды орналастыру бағасынан өсу әлеуеті (8 406 теңге) 32% құрайды.
• Freedom Broker мәліметтері бойынша ҚМГ акциясының мақсатты бағасы 12 800 теңгені құрайды, бұл орналастыру бағасының 52% өсу әлеуетін білдіреді.
• BCC Invest сарапшылары ҚМГ акциясының әділ бағасы 11 698 теңгені құрайды деп есептейді, бұл ұсыныс бағасының 40% өсу әлеуетін білдіреді.
• SkyBridge Invest ҚМГ бір жай акциясының әділ құнын 11 693 теңгеге бағалайды. Қарапайым акциялардың өсу әлеуеті 35%-дан асады.
• Jusan Invest талдаушылары ҚМГ акцияларын 11 429 теңгеге бағалайды, бұл орналастырудан кейін шамамен 37% өсу әлеуетін білдіреді.
Қазақстандық инвесторлар IPO-ға брокерлік компаниялардың мобильді қосымшалары, AIX биржалық Tabys қосымшасы, сондай-ақ «Қазпошта» АҚ филиалдары мен терминалдары арқылы қатыса алады. Сонымен қатар, жергілікті орналастыру тарихында алғаш рет бөлшек инвесторлардың өтінімдерін қазақстандық банктер де қабылдауда. Мысалы, ҚМГ IPO-ға қатысу опциясын Halyk Bank пен ЦентрКредит Банкі ұсынады. Осылайша, Halyk Homebank қосымшасында клиент 15 минут ішінде брокерлік шотын ашып, оны комиссиясыз онлайн толтыра алады және транзакциялық комиссиясыз да IPO-ға қатысуға өтінім бере алады. Брокерлік шот ашу және IPO-ға қатысу опциясы ЦентрКредит Банкінің BCC.kz қосымшасында да қолжетімді. Halyk Bank сияқты бұл қаржы институты да IPO операциясы үшін комиссия алмайды.
«ҚазМұнайГаз» ҰК — Қазақстандағы ең табысты компаниялардың бірі және «Самұрық-Қазына» қорының ең табысты компаниясы. Осылайша, 2021 жылдың соңында ҚМГ-ның жалғасатын және тоқтатылған қызметінен түскен таза пайдасы 1,2 трлн теңгені құрады. Бұл «Самұрық-Қазына» АҚ-ның барлық басқа еншілес ұйымдарының жалпы сомасынан көп. Салыстыру үшін: пайда бойынша екінші орында QazaqGaz (400,2 млрд теңге), одан кейін «Қазатомөнеркәсіп» (140,8 млрд теңге) және «Қазақстан темір жолы» (119,1 млрд теңге) болды.
Биылғы бірінші жартыжылдықта ҚМГ таза табысы 677 млрд теңгеге жетті. Ірі инвестициялық жобаның аяқталуының нәтижесінде Теңіз кенішіндегі өндіріс көлемінің күтілетін өсімін және Қашағаннан түсетін дивидендтік кірістің өсуін ескере отырып, кәсіпқой қауымдастық алдағы жылдары компанияның кірісі мен таза кірісінің айтарлықтай өсуін болжайды.
Жалпы алғанда, «ҚазМұнайГаз» ҰК — барлау мен өндіруде, тасымалдауда, өңдеуде және маркетингте құнды құрудың әрбір сатысында сапалы активтері бар Қазақстандағы жетекші тігінен интеграцияланған мұнай компаниясы. 2021 жылдың соңына қарай компания активтері 13,7 трлн теңгеге жетті, бұл Қазақстанның ЖІӨ-нің 16%-дан астамын құрайды және компанияның ел экономикасындағы маңызды рөлін айқындайды.
Компания қамтамасыз етеді:
• Қазақстандағы мұнай мен конденсат өндірудің 25%;
• табиғи газ өндірудің 15%;
• 82% мұнай өңдеу;
• магистральдық құбырлар арқылы мұнай тасымалдаудың 52%.
Тұтастай алғанда, ҚМГ көмірсутегі қоры 2P (дәлелденген және ықтимал) бойынша 24 жылға жетеді, ал 1Р (дәлелденген) қордың өндіруге қатынасы 16,5 жылды құрайды, бұл мұнай өнеркәсібіндегі әлемдік көшбасшылардың қорынан айтарлықтай асып түседі. Осы қорларды ескере отырып, компания алдағы 10 жылда 240 млн тонна мұнай өндіруді және қорды 299 млн тонна мұнайға арттыруды жоспарлап отыр.
«ҚазМұнайГаз» ҰК көмірсутектерді өндіру саласындағы дәстүрлі бизнес бағыттарын одан әрі дамытуды көздеп отыр. Бұл ретте мұнай өңдеуде жаңа өндірістер іске қосылып жатыр. Атап айтқанда, биыл қуаттылығы 500 мың тонна полипропилен шығаратын зауытты іске қосу жоспарлануда. Ал 2026 және 2027 жылдары ҚМГ бутадиен мен полиэтилен өндіретін зауыттарды іске қосуды жоспарлап отыр. Сонымен қатар, құрылтайшылары қатарына «ҚазМұнайГаз» ҰК кіретін «Теңізшевройл» (ТШО) кеңейту бағдарламасын аяқтауда және алдағы екі жылда мұнай өндіруді шамамен 40% ұлғайтады, бұл ҚМГ ақша ағынын айтарлықтай арттырады. Осылайша, инвестициялық компаниялардың болжамы бойынша, инвестициялық жоба аяқталып, мұнай өндіру көлемі ұлғайғаннан кейін ТШО-дан «ҚазМұнайГаз» ҰК пайдасына дивидендтер жылына 400 млн-нан 800 млн-ға — 1 млрд АҚШ долларына дейін өседі.
Бүгінгі таңда ҚМГ Қазақстандағы ең маңызды компаниялардың бірі. Халықаралық рейтингтік агенттіктердің жоғары рейтингтері және компанияның мемлекетке тиесілілігі оның тұрақтылығы мен сенімділігін көрсетеді. Мәселен, мысалы, S&P рейтингі BB+, Moody's-тен — Baa2, Fitch-тен —BBB−.
ҚМГ IPO-ға институционалдық инвесторлар үшін өтінімдерді қабылдау 2022 жылғы 30 қарашада Астана уақыты бойынша сағат 18:00-де, бөлшек инвесторлар үшін — 2022 жылғы 2 желтоқсанда Астана уақыты бойынша сағат 15:00-де аяқталады.
Осылайша, IPO-ға қатысу және компанияның акцияларына иелік ету қазақстандықтарға компанияның дамуы мен өсуінен, яғни жыл сайынғы пайданы бөлуден, дивидендтерден, акция бағасының өсуінен пайда табу мүмкіндігін ұсынады.