Президенттің отандық тауар өндірушілерді (ОТӨ) қолдау жөніндегі тапсырмаларын орындау Үкіметтің басым бағыты болып қала береді. Осы жұмыстар шеңберінде басым тәртіппен сатып алу тізбесін кеңейту жөнінде шаралар қабылдануда және қазақстандық өнімге сұранысты ынталандырудың жаңа тетіктері енгізілуде, деп хабарлайды kazlenta.kz тілшісі Үкіметтің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Соңғы жылдары мемлекеттік органдар басым тәртіппен сатып алатын тауарлардың тізбесі 2,7 есеге ұлғайды, бүгінде ол 4,8 мыңнан астам атауды қамтиды. Бұл тұрақты сұранысты қамтамасыз етеді және отандық компаниялардың өндірістік қуатын арттыруға ықпал етеді.
Бизнеске қаржылық жүктемені азайту үшін қосымша шаралар енгізілді. Мемлекеттік келісімшарттар жасасу кезінде өндірушілерге 30% мөлшерінде міндетті аванс беріледі, шарттың орындалуын қамтамасыз ету талабы жойылды, тұрақсыздық айыбының ставкасы 10%-дан 3%-ға дейін төмендетіледі. Осының арқасында жасалған шарттардың көлемі осы жылдың басынан бері 418 млрд теңгеден асты, бұл өткен жылмен салыстырғанда 51,4%-ға артық.
Отандық кәсіпорындардан өнімді сатып алуға кепілдік беретін офтейк-келісімшарттар айтарлықтай нәтиже беруде. 2024 жылы олардың көлемі 250 млрд теңгеден асса, 2025 жылдың 10 айында 1 трлн 064 млрд теңгеге жетті. Бұған қосымша жобаларды жүзеге асыруды жеделдетуге және әкімшілік кедергілерді қысқартуға мүмкіндік беретін мемлекеттік тапсырыс берушілермен тікелей шарттар жасасу тетігі де жұмыс істеп тұр.
Жыл басынан бері барлығы 2,3 трлн теңге сомасына 1,5 мыңға жуық ұзақ мерзімді шарттар мен офтейктер жасалды. Бұл шаралар импортқа тәуелділікті төмендетуге және ұлттық өндірушілердің позицияларын нығайтуға ықпал етеді.
Қосымша қолдау шаралары жаңа нормативтік шешімдерде де бекітілді. Мәселен, 2025 жылғы 1 шілдеден бастап жер қойнауын пайдаланушылар биржадағы стандартқа келтірілмеген тауарларды сатып алудан шығарылып тасталды. Бұл шешім 450 млрд теңгеден астам қаражатты реттелетін сатып алуларға бағыттауға және отандық компаниялардың осы келісімшарттарға қолжетімділігін кеңейтуге мүмкіндік берді. 9 айдың қорытындысы бойынша реттелетін сатып алулардағы елішілік құндылық үлесі 54,4%-ды құрады.
Бұған дейін, 19 мамырда жер қойнауын пайдаланушылар, квазимемлекеттік сектор, табиғи монополиялар мен жүйе құраушы кәсіпорындар сынды ірі тапсырыс берушілердің отандық өндірушілермен ұзақ мерзімді шарттар мен оффтейк-келісімшарттар жасасу міндеттемелерін көздейтін заңға қол қойылған болатын. Сондай-ақ нақты нысаналы көрсеткіштері бар елішілік құндылықты дамыту бағдарламасы бекітілуде.
Сонымен қатар жаңа жылдан бастап Қазақстандық тауар өндірушілердің бірыңғай тізілімі жұмыс істей бастайды, ол тауарлардың шығу тегін растаудың ашық тетігін қамтамасыз етеді.
Осылайша, қабылданып жатқан шаралар сатып алудағы қазақстандық қамту үлесінің одан әрі өсуі үшін жағдай туғызуға мүмкіндік береді және отандық өндірушілер үшін тұрақты және болжамды өткізу нарығын қалыптастырады.