2021 жылдың ақпанында ҚР мемлекеттік жоспарлау жүйесі айтарлықтай жаңғыртылды. Ұлттық басымдықтар мен ұлттық жобалар таныстырылды. Басты жаңалық «Қазақстан 2050» стратегиясымен қатар Қазақстанның даму бағдарламаларын жүзеге асыруда басты басымдық ретінде БҰҰ-ның «Тұрақты даму мақсаттары» жаһандану жобасын енгізілді, деп хабарлайды finprom.kz-ке сілтеме жасаған kazlenta.kz
Әрбір даму тұжырымдамасы ТДМ-ға қол жеткізуді ескеруі тиіс — бұл «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесі» құжатында, ҚР Үкіметінің 2021 жылғы 26 ақпандағы № 99 қаулысында тікелей көрсетілген.
Іс жүзінде не бар? 2021 жылдың ақпан айынан бастап Қазақстанды дамытудың кемінде 28 тұжырымдамасы әзірленгені туралы ашық дереккөздерден белгілі болды («Әділет» ҚР нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйесінің мониторингі негізінде алынған мәліметтер). Оның үстіне олардың көпшілігін іске асыру 2022 жылдан бастап жоспарланған. Осы құжаттардың 7-і ғана ТДМ мақсатына қол жеткізуге ресми түрде сілтеме жасайды.
Белгілі бір мақсатқа жетудің және нақты тапсырманы шешудің нақты тетігін ұсынатын бірде-бір тұжырымдама жоқ (еске сала кетейік: ТДМ 17 мақсат арқылы өзара байланысты 169 міндетті ұсынады).
БҰҰ қамқорлығымен жүзеге асырылып жатқан ТДМ жаһандану жобасы халықаралық қатынастарды дамытудың жаңа үлгісіне бағытталған. Жоба демократия мен көп полярлы әлем тетіктерін қамтамасыз ететін әлеуметтік әділеттілік жөніндегі нұсқаулықтарға негізделген.
Қазақстан президенті ТДМ-ға қол жеткізу бағыты еліміздің негізгі басымдықтарының бірі екенін бірнеше рет атап өтті. Жақында Үндістан премьер-министрі Нарендра Моди ұйымдастырған «Жаһандық Оңтүстік Дауысы» виртуалды саммитінде Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның ТДМ-ны жүзеге асыруды берік ұстанатынын атап өтті (2023 жылғы 13 қаңтар). Тұрақты даму тақырыбы Қазақстан Президентінің БАӘ президенті шейх Мұхаммед бен Заид Әл Нахаянмен Абу-Дабиде (2023 жылғы 17 қаңтар) кездесуінде де талқыланды, онда «Тұрақты даму аптасы» халықаралық саммиті өтті.
Әзірленген тұжырымдамаларға қарағанда, Қазақстан үкіметі үшін тұрақты даму мақсаттары ағымдағы үдерістерге қосымша ғана. 5–7 жылдық перспективаға (2027–2030) даму бағдарламаларын әзірлеушілер ТДМ мақсаттарына қол жеткізуге ынталы емес. Оған дәлел 2020 жылдың тамызында іске қосылған ҚР-дағы азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдамасының нашар жүзеге асырылуы. Стратегиялық құжатта мемлекет пен қоғам арасындағы қарым-қатынастың жаңа үлгісі, шын мәнінде, әлеуметтік келісімшарттың жаңа форматы белгіленген. Тұжырымдаманың басым міндеттерінің бірі «Қазақстанда БҰҰ Тұрақты даму мақсаттарын (бұдан әрі — ТДМ) іске асыру процесіне азаматтық қоғамды тарту». Тапсырма жедел күн тәртібінен алынып тасталды. ТДМ-ны іске асыру бойынша белгіленген шаралар әлі күнге дейін қағаз жүзінде ғана бар.