2022 жылдың үшінші тоқсанының қорытындысы бойынша ҚР микроқаржы ұйымдарының активтері алғаш рет 1 трлн теңгеден асты — бір жылдағы өсім 44,3%-ды құрады. МҚҰ секторының даму қарқыны қаржы нарығындағы басқа ойыншылардан — банктерден, сақтандыру компанияларынан және тағы басқалардан жоғары, деп хабарлайды finprom.kz-ке сілтеме жасаған kazlenta.kz
Атап айтқанда, МҚҰ несие портфелі бір жылда 47,2% өсіп, 875,4 млрд теңгеге жетті. Бес жылда көрсеткіш айтарлықтай 5,8 есе өскен. Сонымен қатар, микроқаржы ұйымдары бүгінде нарықтың лицензияланған жетілген қатысушылары. Мысалы, МҚҰ секторында 90 күннен астам мерзімі өткен төлемдері бар несиелердің үлесі небәрі 7,4%-ды құрайды, бұл несие беруге теңгерімді көзқарасты, тәуекелге негізделген бизнес үлгісін және сәйкесінше сектордағы негізгі ойыншылардың тұрақтылығын көрсетеді.
МҚҰ елдің қаржылық реттеушісі — ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің бақылауында және қадағалауында екенін атап өткен жөн.
Активтердің көлемі бойынша МҚҰ рейтингінде дәстүрлі түрде бірінші орынды елдің ең ірі микроқаржы ұйымы KMF иеленді: 230,3 млрд теңге немесе нарықтың 22%-дан астамы. Жыл басынан бері компания активтері 25,9% өсті. Несие портфелі өз кезегінде 202 млрд теңгеден асты, бұл сектордағы рекордтық көрсеткіш. KMF клиенттерге келесі қызмет түрлері үшін жеке және топтық шағын несиелер береді: кәсіпкерлік, егістік және мал шаруашылығы, қызмет көрсету, тұтынушылық несиелеу және тауар өндіру.
KMF Қазақстан нарығында 25 жылдан бері жұмыс істейді. МҚҰ-ларды айтпағанда, ҚР-ның кейбір екінші деңгейлі банктері компанияның сенімділігі мен тұрақтылығын көрсететін осындай кезеңге және қаржылық көрсеткіштерге жеткен жоқ. Сонымен қатар, компанияның сенімді қаржылық жағдайы пруденциалдық стандарттарға сәйкестігін растайды. Мысалы, меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициенті k1 0,212, реттеуіштің қажетті мәні k1≥0,1 болды.
Активтердің көлемі бойынша екінші орында тек автокөлік несиелерімен айналысатын «Тойота Файнаншл Сервисез Қазақстан» компаниясы тұр. Компания активтері жыл басынан бері 20,9% өсіп, 147,5 млрд теңгеге жетті. Компания сонымен қатар барлық пруденциалдық нормаларды сақтайды. Үздік 3 МҚҰ MyCar Finance жабады: 138,9 млрд теңге. Бұл компания да тек автокөлік несиесін береді.
Үздік үштік МҚҰ нарығының 50%-ын құрайды және сектордың дамуында маңызды рөл атқарады. Бұл ретте қызметі бір өніммен шектелмейтін (мысалы, автонесие) барлық сегменттерге — ШОБ, тұтынушылық несиелеу және тағы басқа секторда тарайтын МҚҰ ең маңызды әлеуметтік-экономикалық ықпал етеді.
Ең ірі МҚҰ сенімділігі мен тұрақтылығының жоғары деңгейі халықаралық рейтингтік агенттіктердің кредиттік рейтингтерімен де расталады. Мәселен, KMF МҚҰ Fitch Ratings агенттігінің B+ рейтингіне ие, болжамы «Тұрақты». Ұлттық шкала бойынша рейтинг BBB(kaz). Мұндай көрсеткіштер ҚР-ның көптеген ірі ЕДБ рейтингтерінен кем түспейді.
Басқа ірі МҚҰ-лар да айтарлықтай жоғары рейтингтерге ие. Мысалы, Fitch Ratings агенттігінің «Тойота Файнаншл Сервисез Қазақстан» рейтингі BBB+, болжамы — «Тұрақты», S&P Global Ratings агенттігінің «ОнлайнҚазФинанс» рейтингі В, болжамы — «Тұрақты», Fitch Ratings агенттігінің «Арнұр Кредит» рейтингі B, болжамы — «Тұрақты». Ірі МҚҰ сенімділігінің жоғары деңгейі оларға облигациялар шығару және ірі халықаралық қаржы институттарының несиелері арқылы қаржыландыруды тартуға мүмкіндік береді.
Егер бірнеше жыл бұрын МҚҰ нарығы салыстырмалы түрде шағын және нашар бақыланатын болса, қазір ірі ойыншылар іс жүзінде қазақстандық банктермен шындап бәсекелесіп, ҚР-дағы қаржыландырудың қолжетімділігіне және ШОБ-тың дамуына оң әсерін тигізуде.