Елімізде өзекті әлеуметтік мәселелердің бірі – алименттер мен жалақы бойынша қарыздарды өндіріп алу. Сот шешімдерін орындаудың нақты тетіктері болғанына қарамастан, кейбір жауапсыз борышкерлер төлемдерден жалтарудың түрлі жолдарын іздестіруде. Бұл мыңдаған отбасының қаржылық әл-ауқатына қауіп төндіруде. Бұл туралы Астана қаласы прокурорының көмекшісі Нұрлан Дәлуұлы Коммуникациялар қызметінде өткен брифингте мәлім етті, деп хабарлайды kazlenta.kz тілшісі елорда әкімдігінің ресми сайтына сілтеме жасап.
Астана прокуратурасының мәліметінше, 2024 жылы уәкілетті органдармен бірлесіп, осы саладағы заңдылықты қамтамасыз ету бойынша ауқымды жұмыс жүргізілді. Нәтижесінде азаматтардың құқықтарын қалпына келтіруде айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізген.
Прокуратура деректеріне сәйкес, алимент пен жалақы бойынша қарыздан жалтарудың кең таралған әдістерінің бірі – электронды ақша жүйесін пайдалану. Тексерулер барысында «Simply» электронды әмияндарын пайдаланып, кірістерін жасырған 170 борышкер анықталған. Олардың жалпы қарызы 250 миллион теңгені, ал жасырылған кірістері 350 миллион теңгені құраған.
Прокуратура сот шешімдерін орындаудан жалтарған борышкерлерді жауапқа тарту жұмыстарын жалғастыруда. 2024 жылы 19 борышкер сотталып, 181 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Астанада 5 млн теңге қарызы бар борышкер сот актісін орындау қажеттілігі туралы талаптарды елемей, «Simply» электронды ақша жүйесінде белгісіз тұлғаға есепшот ашып, осылайша борышкер жасырын табыстарға ие болған. Сот оны қасақана төлемеуші деп таныды. Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының үкімімен ол ҚР Қылмыстық кодексінің 139-бабы бойынша 1 жылға бас бостандығын шектеу жазасы берілді.
Прокуратура жеке сот орындаушылары (ЖСО) тарапынан өкілеттіктерді асыра пайдалану фактілерін анықтады. Бір сот орындаушы мемлекетке тәркіленген 300 миллион теңгені иемденген. 2025 жылғы 20 қаңтарда сот оны кінәлі деп танып, 2 жылға бас бостандығынан айырды, сондай-ақ толық соманы қайтаруға міндеттеді. Тағы бір сот орындаушы жалақы қарызы бойынша өндірілген 10 миллион теңгені заңды иесіне аудармай, үшінші тұлғаның шотына жіберген. Бұл факті бойынша қылмыстық іс қозғалды. Алименттер мен жалақыны өндіру мәселелері елордалық прокуратураның тұрақты бақылауында. Уәкілетті органдардың бірлескен күшімен қоғамның осы өзекті мәселелерін шешу үшін барлық қажетті шара қабылдануда. 2024 жылы 30 түрлі іс-шара ұйымдастырылып, олардың ішінде дөңгелек үстелдер, акциялар, бейнероликтер әзірлеу және билбордтар орнату жұмыстары жүргізілген.