Екібастұзды жылумен қамтамасыз етуді түзеп болғаны сол еді, енді Риддерде осындай мәселе басталды. 19 қаңтарда Риддердегі ЖЭО-да өрт шықты. Тұрғындарға жылу жүйесіндегі температураның төмендегені туралы ескертілді, деп хабарлайды ranking.kz-ке сілтеме жасаған kazlenta.kz
Бұл соңғы үш айда жылу электр орталығындағы үшінші төтенше жағдай. 2022 жылдың қараша–желтоқсан айларында болған оқиғаларға сорғы стансасын су басып, электрмен жабдықтаудағы ақаулар себеп болса, енді қаланың бас ЖЭО-да отынмен қамтамасыз ету цехы өртеніп кетті. Бір жылыту маусымында үш түрлі мәселе шықты.
Шығыста болған төтенше жағдай ҚР-ның барлық электрмен жабдықтау жүйесіне әсер етеді. Егер Риддер ЖЭО-да жабдықтардың тозу деңгейі, ШҚО әкімдігі ақпарат орталығының мәліметінше, 74,5% болса, Қазақстанның жылу-энергетика саласындағы негізгі қорлардың жалпы тозу деңгейі — 71,8%.
ҚР Ұлттық статистика бюросының 2017–2021 жылдарға арналған мәліметінше, электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау саласындағы негізгі қорлардың тозуы күрт өсті (35,3%-дан 75,5%-ға дейін). ) 2019 жылы жәен одан кейін 71%–73% деңгейінде сақталды. Бұл күрт тозу елімізде «Инвестицияларға арналған тариф» бағдарламасынан кейінгі үш жылдық кезеңнің аяқталуымен байланысты болса керек. Кәсіпорындар инвестициялық бағдарламаларын қысқартты. Дәл 2018-2019 жылдары мемлекеттік органдар коммуналдық қызметтерге тарифтерді ұстау бағытын белгіледі, бұл техникалық жаңарту үдерісін айтарлықтай баяулатты.
Статистика көрсеткендей, құрылыс пен машиналар, сондай-ақ жабдықтар энергетика саласындағы ең көп жаңартуды қажет етеді. Олардың тозу деңгейі айтарлықтай жоғары: сәйкесінше 78% және 62,2%. Ғимараттарды жөндеу бірінші кезектегі міндет емес. Өнеркәсіптік нысандардың өздерінің тозуы 35,4%-ды құрайды.
Өңірлерде жағдай біркелкі емес. Энергетика саласындағы жабдықтар мен желілердің тозуы өте жоғары өңірлер бар. Олардың қатарына Астана (92%) және Ақтөбе облысы (84,5%) кіреді.
Тозу деңгейі 50%-дан асатын өңір Қостанай облысы, 30%-дан асатын өңірлер Қарағанды, Жамбыл, Маңғыстау, Атырау және Павлодар облыстарында, сондай-ақ Алматыда тіркелді.
Соңғы үш жылда электр және жылумен жабдықтау саласына күрделі салымдар азайғанын статистика растайды. 2020 жылы осы салада жұмыс істейтін компаниялар техникалық жаңартуға инвестиция көлемін бірден 20,5%, 2021 жылы — 4,9%, өткен жылы — 3,1% қысқартты.
Бұл ретте инвестицияның жартысына жуығы мемлекет ақшасы. 2022 жылы саланы жаңғыртуға бағытталған бюджет қаражатының үлесі 41,4% немесе 313,9 млрд теңгені құрады. Кәсіпкерлердің меншікті қаражаты 47,5%-ды құрады. Инвестициялардың тағы 11,1%-ы банктік және банктік емес несиелер арқылы жүзеге асырылды. 2022 жылы инвестицияның жалпы көлемі 758 млрд теңгеден асты.
Энергетика сияқты капиталды көп қажет ететін сала үшін салынған жүздеген млрд теңгенің өзі жетпейді. Мұны негізгі қорларды жаңарту коэффициенттері арқылы анықтауға болады. 2019–2021 жылдары бұл көрсеткіш 3,8%–6,2% аралығында болды. Бес жылдық кезеңдегі ең жоғары мән 2018 жылы тіркелді, содан кейін коэффициент 7%-ға тең болды. Саладағы жабдықтар мен желілердің тозу деңгейімен салыстырғанда апатты азайту үшін бірнеше есе көп қаражат салу қажет.
Риддердегі ЖЭО-ға келсек: Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің ақпараты негізінде нысанды мемлекет меншігіне беру мәселесі шешілуде. Қандай заңды негізге көшетіні айтылмаған. Билік қарастырып жатқан тағы бір нұсқа — жылу орталығын жаңа инвесторға беру. Әкімдіктің жоспары бойынша ЖЭО-да мамыр айында толық қайта құру жұмыстары басталады.