ҚР ИИДМ әлеуметтік желілерде кәдеге жарату алымы бойынша таратылатын ақпарат шындыққа сәйкес келмейтінін хабарлайды. Қазақстан халқының пікірінен тағы да айла-шарғы жасауға тырысып жатыр.
Әлеуметтік желілердің жекелеген «сарапшылары» жақтайтын кәдеге жарату алымын жою олардың арзандауына емес, жеңіл, жүк автомобильдері мен ауыл шаруашылығы техникасының құнының артуына әкеледі.
1. Кәдеге жарату алымы есебінен жеке бизнесті қаржыландыруға қатысты
ҚР ИИДМ түсіндіруі:
Шындыққа жанаспайды. Мақсаты – экологиялық. Кәдеге жарату алымын енгізу елімізде көп жинақталған моральдық және техникалық ескірген жабдықтарды өңдеуді ұйымдастыруға бағытталған. Бұл танылған халықаралық тәжірибе. Кәдеге жарату алымы Еуроодақтың барлық елдерінде, АҚШ-та, әлемнің көптеген басқа елдерінде, ЕАЭО аумағында қолданылады.
Автокөлік құралдары мен олардың компоненттерін кәдеге жарату үшін инфрақұрылым құру бойынша жұмыс жүргізілді. Толық циклді көлікті қайта өңдеу зауыты іске қосылды. Қалдықтарды жинау және қайта өңдеу секторын ынталандыру жүргізіліп жатыр. Қазақстанда қалдықтарды қайта өңдеу саласының дамуы байқалады. Кәдеге жарату алымы енгізілген сәттен бастап 2016 жылы пайдаланудан шыққан 156 764 автомобиль кәдеге жаратуға тапсырылды.
2. Автокөлікті кәдеге жарату алабына әкелуді қысқартуға қатысты
ҚР ИИДМ түсіндіруі:
Шындыққа жанаспайды. ҚР ҰЭМ Статистика комитетінің деректері бойынша 2016 жылдың 11 айында 25 мың автомобиль импортталып, Қазақстанда 10,1 мың автомобиль өндірілген. 2020 жылдың 11 айында 36 мыңға жуық автомобиль импортталды. Қазақстанда 70 мың автомобиль өндірілді. Бес жыл ішінде отандық өндіріс 7 есе өсті.
3. Автокөлікті арзандатуға қатысты қалдықтарды жою
ҚР ИИДМ түсіндіруі:
Шындыққа жанаспайды. Экологиялық кодекс нормаларының арқасында автомобильдер мен ауыл шаруашылығы техникасының отандық өндірушілері өндірілетін автомобильдер мен ауыл шаруашылығы техникасының құнына кәдеге жарату алымын қоспайды. Мемлекет бұл шығындарды өзіне алады. Бұл елдегі техниканың жаңаруына және өндірістің дамуына серпін береді. Отандық өндіріс техникасын сатып алатын қазақстандықтар отандық техниканы сатып алу кезінде одан әрі кәдеге жаратуға қосымша шығыстар көтермейді. Қалғанын көтереді.
Егер Экологиялық кодекстің осы нормалары қолданылуын тоқтатса, техниканың бағасы өседі. Бұл халық үшін қиын болады, өйткені бүгінде Қазақстанда сатылған автомобильдердің 72% – ы және ауыл шаруашылығы техникасының 89% -ы - отандық өнім. Сондықтан ел Үкіметі мен Парламенті жоюды қолдамады.
4. Кабель-өткізгіш өнімдері үшін кәдеге жарату алымының болуына қатысты
ҚР ИИДМ түсіндіру:
Шындыққа жанаспайды. Арналған кабель-өткізгіш өнімдеріне қалдықтарды өңдеу жұмысы енгізілген жоқ. Ол жол-құрылыс коммуналдық техникасына, мототехникаға және ауыл шаруашылығы техникасына (дөңгелекті тракторлар мен комбайндардан басқа) қолданылмайды.
5. Қазақстандық машина жасаушылар үшін жеңілдіктер бойынша "эксклюзивті жағдайлар" жасауға және машина жасаудың жалған жобаларын жасауға қатысты
ҚР ИИДМ түсіндіруі:
Шындыққа жанаспайды. ҚР Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес, кез келген инвестициялық жоба мемлекеттік қолдау шараларын алуға үміткер болуға құқылы. Машина жасау кәсіпорындарында ерекше жағдайлар жоқ. Бүгінгі таңда 150-ге жуық кәсіпорын түрлі салаларда арнайы инвестициялық келісімшарттар жасады.
Керісінше, автомобиль, ауылшаруашылық техникаларын және олардың компоненттерін өндірушілер осындай келісім-шартпен бірге өнеркәсіптік құрастыру туралы келісімге қол қояды. Бұл машина жасаушыларға өндірісті оқшаулау және дамыту үшін Үкімет алдында өзара міндеттемелер жүктейді. Келісім орындалмаған жағдайда кәсіпорындар жеңілдіктерден айырылады және алынған барлық мемлекеттік преференцияларды қайтаруға міндетті. Мұны «Азия Авто» АҚ және «Iveco Қазақстан» АҚ-мен келісімді бұзу фактілері дәлелдейді.
Сондай-ақ, отандық өндірушілер үшін жеңілдіктер туралы ақпарат дұрыс таратылмаған. Оларды екінші деңгейлі банктер мен лизингтік компаниялар арқылы отандық техниканы сатып алатын сатып алушылар ғана пайдаланады.
6. Отандық машина жасауды дамыту біздің елімізге тиімді
ҚР ИИДМ түсіндіруі:
Үкімет отандық автоөнеркәсіпті қолдайды, өйткені жаңа жоғары технологиялық өндірістерді енгізу жаңа жұмыс орындарын құрып қана қоймай, қазақстандық кадрлардың құзыретін арттырады. Олардың болашақ индустриялық серпіліс үшін тәжірибе мен кәсібилікті жинақтауына ықпал етеді. Себебі, машина жасаудағы әрбір жаңа жұмыс орны ілеспе салаларда 5 жұмыс орнының ашылуына алып келеді. Себебі, ақша Қазақстаннан босқа кетпейді, бірақ елде жұмыс істелінеді және қоғамға пайда әкеледі. Дәл сол себепті Үкімет елге инновациялық технологиялар мен ақшаларын әкелетін инвесторларға қолайлы жағдай жасайды.
Тек соңғы жылдың өзінде автомобильдер, ауыл шаруашылығы техникасын, олардың компоненттерін өндіру біздің еліміздің аумағында 294,5 млрд теңге шетелдік инвестицияларды тартты.
Бүкіл әлем үшін күрделі 2020 жылы Қазақстанда Bühler, РОСТСЕЛЬМАШ, ПТЗ, LOVOL, HYUNDAI, CHEVROLET, KAMAZ, YUTONG сияқты трансұлттық брендтердің машина жасау саласындағы бірлескен кәсіпорындары мен өндірістік желілері ұйымдастырылды. CLAAS, САЅЕ NEW HOLLAND, PÖTTINGER, RENAULT техникасы өндірісін жолға қою бойынша жұмыс жүргізіліп жатыр.
Бұл факт қазақстандық өткізу нарығының сыйымдылығы туралы ғана емес, сонымен қатар біздің кадрлардың деңгейі және шетелдік кәсіпкерлердің Қазақстанда көріп отырған перспективалары туралы да айтады.
7. Неліктен отандық өндірушілерге шабуыл жасалады?
ҚР ИИДМ түсіндіруі:
Отандық өндірушілерге шабуыл соңғы 5 жыл ішінде күшейе түсті. Себебі қазақстандық машина жасауды дамыту жаһандық нарықта бәсекелестік туғызады және белгілі бір топтарға табыстарының айтарлықтай төмендеуімен қауіп төндіреді.
ҚР ИИДМ қоғам мен БАҚ-тан арандатушылыққа бой алдырмауды және шындыққа сәйкес келмейтін ақпаратты таратпауды сұрайды.